Op 15 augustus 1945 maakte de Japanse Keizer Hirohito de overgave van Japan publiekelijk bekend. Zijn besluit was ingegeven door de “wens het verdere gebruik van een nieuwe en uiterst wrede bom te voorkomen”. Op 6 augustus was de stad Hiroshima gebombardeerd met een kernbom en de stad Nagasaki op 9 augustus. Beide bombardementen hadden veel slachtoffers veroorzaakt, maar zorgde ook voor de uiteindelijke overgave van Japan.

Voor onze regio betekende dat er een einde is gekomen aan een spannende periode van beschietingen en angst voor de Duitsers. Van november 1944 tot mei 1945 lagen het Land van Heusden en Altena en de Bommelerwaard middenin de frontlinie. De bevrijding was zichtbaar, maar vanaf 5 mei 1945 werd het werkelijkheid.

Op 24 april 1945 is Bastiaan Arie Roza omgekomen in Leusden, kamp Amersfoort.

In de nacht van 6 op 7 maart 1945 vindt in de buurtschap Woeste Hoeve bij Apeldoorn een ongeplande aanslag plaats op Hanns Albin Rauter, de hoogste Duitse politiegeneraal en het hoofd van de SS in Nederland. Rauter overleeft de aanslag, maar de dag daarna worden uit vergelding 274 eerder gevangengenomen verzetsstrijders gefusilleerd. De executies vinden plaats in Amsterdam, Amersfoort, fort De Bilt bij Utrecht, op de Waalsdorpervlakte en op de plaats van de aanslag zelf, Woeste Hoeve. Ook vijf leden van het verzet uit Veen worden uit hun cel gelicht en naar fort De Bilt gevoerd. Daar worden zij samen met twaalf anderen gevangenen gefusilleerd. Wim Colet – Veen Gerrit Tameris – Veen Kees Hazeleger – Veen Cor van Ballegooijen – Veen Adrianus van Zee – Poederooijen

Op 8 maart 1945 is Gerrit Tameris omgekomen in Utrecht (ut)/Fort De Bilt. Doodsoorzaak: Gefusilleerd.

Vliegtuigcrash B25 Bergsche Maas bij Drongelen

De aanvallers waren erin geslaagd om beide woningen op het bruggenhoofd in te nemen. Het enige vijandelijke gebied wat nog overbleef was het gat tussen de twee aanvallende Canadese eenheden en het overige gebied bij de veeraanlegplaats.

Op 19 januari 1945 stak een gevechtspatrouille van het Algonquin Regiment de Maas over vanuit Heusden in de richting van de bruggen bij Heusden en Wijk en Aalburg. Eenmaal aan land splitste de patrouille zich op: een groep ging richting een stelsel van Duitse loopgraven, terwijl een andere groep onder leiding van korporaal Carrier naar een bunker bij de Heusdensebrug ging. Bij het bereiken van de bunker gooiden de Canadezen verschillende granaten naar binnen. Twee Duitsers kwamen naar buiten met hun handen omhoog. Carrier gaf de rest van de patrouille de opdracht om deze twee Duitsers terug te brengen naar de landingsplaats. Ondertussen bleven Carrier en soldaat Adam Klein achter om de bunker te doorzoeken. Binnenin ontdekten ze nog vijf Duitsers, maar één van hen was te gewond om mee te nemen. Carrier en Klein begeleidden de overgebleven vier Duitsers terug naar de landingsplaats, om daar te ontdekken dat de boten en de rest van de patrouille waren vertrokken. Carrier gaf Klein de opdracht om de vier Duitsers te bewaken terwijl hij op zoek ging naar een boot. Terwijl Carrier weg was, werd Klein overmeesterd door de vier Duitsers. Carrier reageerde snel en schakelde de Duitsers uit. Klein overleefde, maar raakte ernstig gewond. Carrier en Klein besloten terug te zwemmen. Helaas verloor Klein halverwege de Maas het bewustzijn. Carrier probeerde hem te dragen, maar het werd te zwaar. Net voor het bereiken van de oever verloor ook Carrier het bewustzijn, maar werd gered door een Canadees die in het water was gesprongen. Enkele uren later werd het lichaam van Klein geborgen. Adam werd geboren in Disley, Saskatchewan. Zijn familie verhuisde later naar Regina. Adam Klein was 21 jaar oud en ligt begraven in Bergen op Zoom. In april hebben we contact opgenomen met de familie. Ze wisten niet wat er met Adam was gebeurd. Ze kregen te horen dat hij verdronken was. De Canadese archieven vermelden dat Adam om het leven is gekomen door een hartaanval. Eén ding staat vast: Adam is als gevolg van een gevechtspatrouille in het Land van Altena om het leven gekomen.

Op 14 januari maakte William deel uit van de operation Horse, een poging om het Kapelsche Veer te veroveren. Q-Troop viel samen met No. 5 Norwegian Troop vanuit het oosten het Kapelsche Veer aan. De aanvallers wisten tot dichtbij de Duitsers te naderen, wat volgde was een zwaar gevecht. Helaas lukte het niet om de Duitsers terug te drijven. In totaal waren er twaalf dodelijke slachtoffers aan de kant van geallieerden, waaronder William Charles Stovell. Hij werd 21 jaar oud.

De laatste dag van het jaar 1944 was een zwarte dag voor Meeuwen. De kern van het dorp werd compleet verwoest. Flight Lieutenant Lucien Lelarge was een van de Flight Commanders die samen met 12 Spitfires van 349 squadron, 8 Typhoons van 263 squadron en 8 Typhoons van 266 squadron Meeuwen bestookten en bombardeerden met 5,2 ton brisant. 28 panden werden totaal verwoest, 12 werden zwaar beschadigd en 11 licht beschadigd,

Op 26 december 1944 is Gerrit Tameris gearresteerd in Veen.

Vliegtuigcrash Messerschmitt Bf 109 ’t Zand Sleeuwijk

Op 4 december 1944 is Kornelia Arendse-van Wijk omgekomen in Gorinchem.

Op 5 november 1944 werd de Heusdensebrug voor de tweede keer in de Tweede Wereldoorlog opgeblazen, nu door de Duitsers. De brug werd pas op het laatste moment opgeblazen, zo konden de Duisters nog veel materieel en manschappen terugtrekken uit Brabant.

Tijdens de geallieerde opmars in Noord-Brabant waren er een aantal Duitse Sprengkommando’s actief om zoveel mogelijk vernielingen aan te richten. In dat kader werd in de nacht van 4 op 5 november de toren opgeblazen van het stadhuis van het op de zuidelijke oever van de Bergse Maas gelegen Heusden. Op de zolderverdieping van dat stadhuis was tevoren een extra zware, gecamoufleerde lading explosieven geplaatst; de drie leden van het Duitse Sprengkommando die kort na twee uur in de nacht de tijdlonten in werking stelden, bekommerden zich niet om de ca. honderdvijftig Heusdenaren die in de schuilkelder onder het stadhuis veilig meenden te zijn. Om tien minuten voor half drie deed zich de explosie voor; een groot deel van het gebouw meesleurend stortte de toren zich rechtstandig omlaag. 134 burgers kwamen om het leven. Men was er in Heusden, waar men onmiddellijk tot hulpverlening had kunnen overgaan, van overtuigd dat de Duitsers opzettelijk zoveel slachtoffers hadden gemaakt en dat vernamen ook de toegesnelde oorlogscorrespondenten; in de pers in de Geallieerde landen kon men spoedig lezen dat de Duitsers een groot aantal Heusdenaren gewapenderhand bijeengedreven hadden in de kelders van hun stadhuis, dat zij vervolgens dat stadhuis in koele bloeden hadden opgeblazen en dat zij diegene die hulp wilden bieden, met machinegeweren hadden teruggedreven. Dr. P.H. Winkelman die het gebeurde kort na de bevrijding in samenwerking met Z.W. Sneller nauwkeurig onderzocht, stelde de ware feiten in het daglicht, daaraan wél de conclusie vastknopend dat sprake was geweest van een oorlogsmisdaad. Men heeft, na jarenlang onderzoek, in de Bondsrepubliek de schuld van de vermoedelijke daders niet in voldoende mate vastgesteld geacht om een vervolging mogelijk te maken. 249-0319 Dossier – Heusden

De strijd in Raamsdonk en Raamsdonksveer kostte 104 militairen en 41 burgers het leven.

Onder leiding van generaal Maczek wordt op 29 oktober 1944 Breda officieel bevrijdt. De 1e Poolse Pantserdivisie rijdt door de straten met uitbundig feestvierende inwoners van de stad.

Op 20 oktober 1944 begint operatie Pheasant. Tijdens deze operatie worden Midden-en West-Brabant bevrijdt. Bij operatie Pheasant zijn de Polen, Britten, Amerikanen en de Canadezen betrokken. Ook op het Land van Heusden en Altena had deze operatie een grote invloed.

Op 1 oktober 1944 omsingelen Duitse troepen het Gelderse dorpje Putten. Niemand kan er nog in of uit. De reden voor deze razzia is een aanslag door een verzetsgroep op Wehrmacht-officieren. Hierbij stierven een Duitser en één van de verzetsmensen.

Op 28 september 1944 is Arie de Waal omgekomen in Huizen (nh)/Kalkzandsteenfabriek. Doodsoorzaak: Gefusilleerd.

Op 17 september 1944 is Jan van Rijswijk omgekomen in Orange, dépt. Vaucluse.

Op de Duitse Overlijdensakte wordt gesteld dat Jan Bergeijk op 10 september 1944 is omgekomen in Hasselt. Verstorbene war in Hasselt gefallen wordt genoemd als doodsoorzaak.Wijk en Aalburg wordt genoemd als verblijfplaats. De gegevens op de Duitse Overlijdensakten zijn niet altijd correct qua inhoud en/of notatie.

Vliegtuigcrash Onbekend Engels vliegtuig in de nieuwe Merwede ter hoogte van Kievietswaard ?

Op vrijdag 21 juli 1944 namelijk, om 01.42 uur, stortte een Handley Page Halifax III (registratie MZ312, call sign ZA-E) van 10 Squadron neer bij Molendijk, gemeente  Wijk en Aalburg. De bommenwerper was die avond om 23.06 uur opgestegen van het vliegveld Melbourne in Engeland met als doel Bottrop in Duitsland.

Op de Duitse Overlijdensakte wordt gesteld dat Hesteris van Kapel op 10 juni 1944 is omgekomen in Berlin. Rüdnitz wordt genoemd als verblijfplaats. De gegevens op de Duitse Overlijdensakten zijn niet altijd correct qua inhoud en/of notatie.

Mosquito Bergsche Maas bij Dussen. (mogelijk is dit het toestel dat achter de Rietpuim is gecrasht)

Op 16 mei 1944 werden er een groot aantal jonge mannen opgepakt en kwamen bekend te staan als de Merwedegijzelaars. De gijzelaars waren veelal afkomstig uit Sliedrecht, Giessendam, Hardinxveld, Werkendam en de Biesbosch.

Een afschuwelijke moord die nog steeds indruk maakt op de Andelse bevolking. In het Dorpsblad van Andel, “Aktu-Ael”, schrijft Teus van Tilborg, in het nummer 31ste Jaargang nummer 8 van april 2023 en 31ste Jaargang nummer 9 van mei 2023, over deze gebeurtenis. Zijn verhaal is hier te lezen.

Vliegtuigcrash FW 190 Tussen Meeuwen/Eethen

Ook in Veen was de kerktoren een doelwit van geallieerden. Op 5 januari werd Veen beschoten en gebombardeerd. Een bom raakte hierbij het huis van slager Van Tilborg. Hierdoor kwamen er tien mensen om het leven. Slachtoffers van het bombardement in Veen: de heer Huizer (evacué uit Zeeland), Adriane Cornelia de Joode, Arie de Joode, Jacob Marius de Joode, Adriana Cornelia ‘t Lam (echtgenote van J.C. van Tilborg), Ivo ‘t Lam, Cornelia van Tilborg (echtgenote van A. de Joode), Jan Cornelis van Tilborg, Leendert van Tilborg en Martijntje Sack (echtgenote van H. Duijster).

Vliegtuigcrash B-17 Zijlmanspolder Dussen

Vliegtuigcrash FW 190 Eethen

Tussen 7 januari 1943 en 16 januari 1943 zat Jan C. Mans gevangen in Kamp Amersfoort.

Vliegtuigcrash Stirling Polder Salomon Glerum (polder de Kroon)

In december 1940 werd door de Duitsers een lichtbaken opgericht in een weiland ten noorden van Meeuwen. Deze hoge mast met elektrisch draailicht was een oriëntatiepunt voor Duitse vliegtuigen op weg naar Engeland en straalde een grote hoeveelheid licht uit over de omgeving. Tussen december 1940 en januari1942 is een tiental Britse luchtaanvallen uitgevoerd op het lichtbaken.

Vandaag, 27 april, is het Koningsdag. Tot en met 1948, toen koningin Wilhelmina troonsafstand deed, werd Koninginnedag op 31 augustus gevierd. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was het vieren Koninginnedag verboden.

Op 14 mei 1940 is Hendrikus Antonie Bouman omgekomen bij bombardement in Rotterdam.

Vliegtuigcrash Ju 87 de Laagt Almkerk

Vliegtuigcrash Ju 87 polder Bogers

Vliegtuigcrash Junkers noodlanding polder de Dood (gemeente Drimmelen)

De Duitse opmars door Noord-Brabant ging snel. De Duitsers bereikten ook snel Heusden. Daarom werd besloten om zowel de brug over het Heusdense kanaal als de Heusdensebrug te laten springen.

Om 03.55 uur begon de Duitse inval van Nederland. Zes pantsertreinen overschreden de Duits-Nederlandse grens. Tegelijkertijd vlogen grote eskaders van de Luftwaffe over Nederland. Gevolgd door de Duitse infanterie. Ook in Altena en omstreken waren er verschillende Nederlandse soldaten gestationeerd. Die waren in de opperste staat van paraatheid. Onder andere bij de bruggen bij Wijk en Aalburg, maar ook bij de Andelse Sluis.